Jimmy Carter, Cựu Tổng Thống Mỹ và Nhà Hoạt Động Nhân Đạo, Qua Đời Ở Tuổi 100

Jimmy Carter, Cựu Tổng Thống Mỹ và Nhà Hoạt Động Nhân Đạo, Qua Đời Ở Tuổi 100

Jimmy Carter, cựu Tổng thống thứ 37 của Mỹ, qua đời vào Chủ nhật tại quê nhà ở Plains, Georgia, hưởng thọ 100 tuổi, theo thông báo từ Carter Center. Carter phục vụ một nhiệm kỳ tổng thống từ năm 1977 đến 1981 và là tổng thống sống lâu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Một Nhiệm Kỳ Tổng Thống Gặp Khó Khăn

Carter tiếp nhận nhiệm kỳ tổng thống vào cuối những năm 1970 trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ gặp khó khăn, tình hình năng lượng khủng hoảng và các căng thẳng quốc tế gia tăng, đặc biệt là ở Trung Đông. Carter trở thành một hình mẫu về cách tiếp cận nhân đạo đối với công việc tổng thống và cũng là người sáng lập các Bộ Năng lượng và Giáo dục.

Khi Carter nhậm chức, nền kinh tế Mỹ đang trải qua một cuộc khủng hoảng năng lượng nghiêm trọng. Trong một bài phát biểu nổi tiếng vào ngày 18 tháng 4 năm 1977, Carter đã so sánh cuộc khủng hoảng năng lượng với “một cuộc chiến về mặt đạo đức” và dự đoán rằng số tiền chi cho dầu nhập khẩu sẽ tăng mạnh vào năm 1985.

Carter cũng đã lắp đặt 32 tấm pin năng lượng mặt trời trên mái Nhà Tây vào ngày 20 tháng 6 năm 1979, đồng thời thúc đẩy các khoản tín dụng thuế cho năng lượng mặt trời.

Cùng với đó, Carter thừa hưởng nền kinh tế đang trải qua hiện tượng "stagflation"—lạm phát cao nhưng tăng trưởng thấp. Tỉ lệ thất nghiệp trong suốt nhiệm kỳ của ông dao động từ 5,7% đến 6%, nhưng đã lên tới 7,8% vào năm 1980 trong bối cảnh suy thoái kinh tế.

Thành Tựu Ngoại Giao và Nội Chính

Carter cũng là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ trong lĩnh vực ngoại giao, góp phần quan trọng vào các thỏa thuận Camp David giữa Ai Cập và Israel, ký kết hiệp ước Panama Canal và giám sát hiệp ước SALT II về giải trừ vũ khí hạt nhân với Liên Xô. Tuy nhiên, Carter cũng phải đối mặt với khủng hoảng con tin Iran vào năm 1979, khi 52 nhân viên ngoại giao Mỹ bị bắt làm con tin tại Đại sứ quán Mỹ ở Tehran, một sự kiện khiến tỷ lệ ủng hộ của ông giảm mạnh và ảnh hưởng đến chiến dịch tái cử của ông vào năm 1980.

Cuộc Đời Sau Khi Rời Nhà Trắng

Sau khi rời nhiệm sở, Carter tiếp tục cống hiến cho công tác nhân đạo, tham gia vào các dự án Habitat for Humanity xây dựng nhà ở cho người nghèo và viết 34 cuốn sách, trong đó có cuốn hồi ký “A Full Life: Reflections at 90” và cuốn sách về Trung Đông “We Can Have Peace in the Holy Land: A Plan That Will Work.”

Carter cũng thành lập Carter Center, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào các vấn đề về nhân quyền và dân chủ. Nhờ những đóng góp này, ông đã được trao Giải Nobel Hòa bình vào năm 2002.

Di Sản và Lòng Kính Mến

Sinh ngày 1 tháng 10 năm 1924 tại Plains, Georgia, Carter là một người có tri thức sâu rộng và đức tin tôn thờ. Margaret Thatcher, cựu Thủ tướng Anh, đã viết trong hồi ký của mình rằng, "Không thể không yêu mến Jimmy Carter. Ông là một người Ki-tô giáo tận tâm và một người có trí thức rõ ràng."

Carter qua đời vào năm 2024, để lại một di sản về sự cống hiến cho đất nước và thế giới. Ông là một con người của hòa bình, nhân đạo và công lý.